Mô hình canh tác chè hữu cơ, liên kết chuỗi giá trị ở miền Bắc.

Theo Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, trong thời gian gần đây, các dự án khuyến nông Trung ương đã tập trung vào việc sử dụng giống chè mới có ưu điểm và tiềm năng, thúc đẩy sản xuất chè hướng hữu cơ, tạo ra sản phẩm chè an toàn, có khả năng truy xuất nguồn gốc và đạt được chứng nhận về chất lượng, giúp cải thiện sự cạnh tranh trên thị trường nội địa và quốc tế.

Dự án cải thiện quy trình trồng chè hữu cơ và liên kết giá trị ở Bắc Bộ đã được triển khai trên diện tích 32ha tại bốn tỉnh bao gồm Hà Giang (xã Xuân Minh, huyện Quang Bình), Tuyên Quang (xã Hồng Thái, huyện Na Hang), Lai Châu (xã Mường Khoa, huyện Tân Uyên) và Nghệ An (xã Huồi Tụ, huyện Kỳ Sơn) do Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc đảm trách. Dự án đã được triển khai từ năm 2021 đến 2023. Dự án tuân theo quy trình kỹ thuật trồng và thâm canh chè theo tiêu chuẩn hữu cơ được quy định bởi Quyết định số 288/QĐ/MNPB-KH ngày 3/4/2020.

Dự án đã xây dựng thành công bốn mô hình thâm canh chè hữu cơ và liên kết chuỗi giá trị tại bốn tỉnh, gồm Hà Giang, Tuyên Quang, Lai Châu và Nghệ An, trên tổng diện tích 32 ha, với sự triển khai 8 ha mỗi năm cho mỗi tỉnh. Dự án đã được thực hiện liên tục trong ba năm tại mỗi mô hình. Ngoài ra, đã xây dựng bốn mô hình quản lý sản xuất và kinh doanh, cũng như liên kết tiêu thụ sản phẩm giữa cộng đồng nông dân và các doanh nghiệp.

Sau một năm thực hiện, theo quá trình theo dõi và đánh giá cũng như so sánh về tình trạng sinh trưởng và năng suất, mô hình thâm canh sản xuất chè theo tiêu chuẩn hữu cơ trong dự án đã cho thấy những kết quả đa dạng tại các tỉnh Lai Châu, Tuyên Quang, Hà Giang và Nghệ An. Tại Lai Châu và Tuyên Quang, năng suất chè của mô hình đã giảm so với sản xuất đại trà, với mức giảm lần lượt là 28,12% (từ 8,2 tấn/ha xuống còn 6,4 tấn/ha) và 23,64% (từ 6,8 tấn/hạ xuống còn 5,5 tấn/ha). Ngược lại, tại Hà Giang và Nghệ An, năng suất chè trong mô hình đã tăng lần lượt là 15,95% (từ 4,20 tấn/ha lên 4,87 tấn/ha) và 11,35% (từ 3,70 tấn/ha lên 4,12 tấn/ha). Nguyên nhân chủ yếu là do phương pháp trồng trọt trước đây tại Hà Giang và Nghệ An đã tạo ra cơ sở tốt cho sự tăng trưởng khi được áp dụng bổ sung dinh dưỡng từ phương pháp hữu cơ. Trái ngược, tại Tuyên Quang và Lai Châu, các hộ tham gia mô hình đã sử dụng phân bón hóa học trước đó để tăng năng suất, khi chuyển sang hữu cơ, chỉ sử dụng phân bón vi sinh, năng suất đã giảm đi.

Hiện tại, tất cả sản phẩm chè từ mô hình đã được tiêu thụ với giá bán trung bình tăng 53,84% so với sản phẩm chè truyền thống. Tổng sản lượng chè tươi thu được từ 32 ha mô hình dự án là 167,12 tấn, đem lại doanh thu tăng lên trong khoảng 20,08% đến 49,08%.

Tính đến thời điểm hiện tại, các tổ chức chứng nhận đang tiến hành các bước đánh giá và giám sát mô hình để chuẩn bị cho việc cấp chứng nhận sản phẩm chè từ mô hình/tỉnh theo tiêu chuẩn hữu cơ vào năm 2023.

Nguồn: Mard.gov.vn